"Ik kwam uit Canada met een DC-3, een Dakota. Dat was toen een wereldreis, hoor, achttien uur vliegen. Ergens rond het middaguur kwam ik op het oude Schiphol aan en dat was niet te vergelijken met wat Schiphol nu is. Er was niemand aanwezig om me op te halen. Ik had geen Nederlands geld, sprak de taal niet en kende niemand. Vijf uur heb ik daar zitten wachten en toen ging het vliegveld dicht. Dat kun je je nu haast niet meer voorstellen, maar het was echt zo. De manager, die moest sluiten, kwam met zijn sleutelbos op me af en zei, dat ik eruit moest. Hij vroeg waar ik voor kwam. Ik antwoordde dat ik kwam schaken. Ik kende niemand alleen doctor Euwe. "Oh, dan is het geen probleem" zei hij, "die kent iedereen in Nederland." Hij heeft me toen hoogstpersoonlijk bij Euwe in Amsterdam afgezet. Daar ben ik buitengewoon gastvrij onthaald. Ik heb er toen met Euwe, zijn vrouw en zijn dochters gedineerd. De naam van doctor Euwe heeft me echt gered, want je moet je eens voorstellen: een knaap van 21 jaar met een jetlag, die de taal niet spreekt en geen flauw idee heeft waar hij Groningen moet vinden. Euwe was toen echt een sleutelwoord. Hij heeft toen later alles voor me geregeld. Het is misschien wel wat te veel gezegd, dat Euwe mijn leven gered heeft, maar zo ongeveer heb ik het toen wel ervaren."
In het toernooi van 1946 speelde Yanofsky geen hoofdrol. Dat was ook onwaarschijnlijk tegen een aantal van de beste schakers ter wereld die daar meededen. Slecht deed hij het trouwens ook niet bepaald: hij eindigt op de 14e plaats van de 20 deelnemers, met 8,5 punt uit 19 partijen en laat achter zich: Bernstein en Guimard (7 punten), Vidmar (6,5), Steiner (6), O’Kelly de Galway (5.5) en Christoffel (5). De sensatie van het toernooi is zijn overwinning op Botwinnik, die de derde schoonheidsprijs opzal leveren. De beslissende fase in die partij gaat in na 34. ... Pxb4 van Botwinnik (zwart), waarmee de volgende stelling wordt bereikt:
Botwinnik
Yanofsky
(Volgens het toernooi boek is dit de beslissende fout en trapt Botwinnik hier op een addertje en zou zwart na 34. … Tb8, of 34. … Lb5 beter hebben gestaan) 35. Te2! (gaat af op het paard b4, waartegen zwart niet al te veel heeft in te brengen) … La5? (volgens een in het toernooiboek geplakt addendum (anders gezegd: een plakkertje) zou dit pas de beslissende fout zijn en had zwart zich met 35. … e4! 36. Lxe4 Lf6 zich kunnen redden) 36. Tb2 Tb8 37. Pd2! Da7 38, Pc4 Dc5 39. Pxa5 Dxa5 40. Pc2 Pxd3 41. Txb8 Kg7 42. Pe3 Dd2 43. Df1 Pc5 44. Dd1 Dc3 45. Tb6 La4 46. Df3 (dreigt Pf5+) … De1+ 47. Kh2 f5 48. Txd6 f4 49. Pf5+! (een sterk offer: nu zou op 49. …gxf5 50. Dh5! volgen, aldus nog steeds het toernooiboek) … Kf7 50. Dg4 Pe4 51. Dh4 gxf5 52. Dxh7+ Ke8 53. Dg8+ en zwart geeft op. Hij gaat mat.
Na Groningen reist Yanofsky een tijd door Europa, doet aan toernooien mee, geeft simultaans en schaakles en studeert in Oxford.
Enkele maanden na het grote Staunton toernooi in Groningen doet Yanofsky bijvoorbeeld mee aan het kersttoernooi in Hastings, 1946-1947. Op bovenstaande foto zien we hem met wit (lachend, dat zie je niet zo vaak aan het schaakbord) in het begin van zijn partij tegen Tartakower. Yanofsky zal uiteindelijk 4e worden met 5,5 uit 9.
Ook schrijft hij in deze jaren een autobiografie Chess the hard way (Londen: Pitman, 1953). Na terugkeer naar Canada studeert hij aan de universiteit van Manitoba en promoveert uiteindelijk weer in Oxford (1953).
Yanofsky neemt deel aan de Olympiades van 1939, 1954, 1958, 1964 (Tel Aviv, waarna hij tot grootmeester wordt benoemd, de eerste grootmeester in het Britse Gemenebest), 1966, 1968, 1970, 1970, 1972, 1974, 1976, en 1980.
Olympiade in Skopje (1972)
Voorronden: DDR - Canada
B.Malich - D.A.Yanofsky
Jaren later zal Yanofsky het wedstrijdschaak opgeven en de lokale politiek ingaan (naast een praktijk als advocaat). Hij wordt nog burgemeester van een voorstad van Winnipeg en ‘city councillor’ van die stad. In 1986 gaat hij uit de politiek.
Yanofsky in 1996
In 1996 volgt dan de uitnodiging voor het Groninger Stauntontoernooi, waar hij enthousiast op ingaat (hij is dan 71 jaar oud). Het zullen zij laatste officiële partijen zijn. Hij verliest van Denker (V.S.) en speelt remise tegen Szabo
(Hongarije). Vier jaar later, in 2000, overlijdt hij in Winnipeg, Canada.
Van 29 augustus t/m 1 september 2003 wordt dan in Winnipeg het eerste Abe Yanofsky Memorial toernooi gespeeld.
Gebruikte bronnen:
Websites:
Canadian Chess (Leonard Cohen)
Famous Canadians
Boeken:
Battles of Hastings: a history of the Hastings International Chess Congress / by Reg Cload. - Oxford: Pergamon, 1991.
Groningen 1946: het Staunton Wereldschaaktoernooi / Max Euwe en Hans Kmoch. - Groningen: Niemeijer's Uitgeversmaatschappij, 1947.
Staunton Jubileumtoernooi 1996: zeven legendes keren terug / red.: Klaas Sanders, Henk Seijen, Rob Spaans. - Groningen: NB Schaakproducties, 1996.
Overige interessante bronnen:
Boeken geschreven door Yanofsky:
100 years of chess in Canada. - Ottawa: Chess federation of Canada,1967.
- 58 p
Chess the hard way. - Londen: Pitman, 1953. - 149 p
How to win end-games. - Londen: Pitman, 1957. - 72 p
Een website met zijn partijen:
Een boek met zijn partijen:
The games of D.A.Yanofsky / comp. and ed. by David J. Ross. - Ottawa: Onereal, 1985. - 260 p.
Beste Albert,
BeantwoordenVerwijderenIk heb erg genoten van de levensgeschiedenis van Yanofsky! Jouw artikel is heel leuk om te lezen.
Is het echt zo, dat de Canadese schaakbond gelieerd is aan de laaggestemde zanger Leonard Cohen (van Suzanne, gecoverd door Herman van Veen)?
Graag weer tot de volgende keer!
Jan Kroon