Schaken en nog wat dingetjes in tijden van Corona

Veiligheid

Het is me wat. Is er net tussen leden van SC Lewenborg via e-mail een discussie ontstaan over het doorvoeren van maatregelen om met ingang van volgend seizoen de persoonlijke veiligheid te vergroten, maakt onze premier bekend dat vanaf 1 juli de binnensporten weer kunnen losbranden.

Helemaal geweldig natuurlijk en meteen komt het eerste vrolijke mailtje van een clublid binnen om het heuglijke nieuws te melden (1,5 meter niet meer nodig!). Een wat vlotte conclusie.

Ik vraag me even af in hoeverre zaalsporten met voortdurend wisselende afstanden tussen de deelnemers, beoefend door lichamelijk sterke twintigers en dertigers (dat zullen toch de meeste binnensporters zijn) te vergelijken zijn met schakers van in de 50, 60 en 70 die elkaar iedere clubavond enkele uren op een afstand van 50-60 cm zitten aan te ademen. 

Maar om te beginnen moeten we eerst de ontwikkelingen van de komende twee maanden maar eens afwachten. Ik ben er niet helemaal gerust op. Een flink deel van de bevolking lijkt z'n best te willen doen om het tot een tweede golf te laten komen: quarantaine-reizigers met Corendon, deelnemers aan volstrekt zinloze demonstraties en wat dies meer zij. 

Ontkenners

Mijn begin van deze column (het is me wat) geldt zeker voor de fanatieke corona-ontkenners die we in dit fantastische land (Rutte) dagelijks op hoge toon het woord horen voeren. In 99% van de gevallen niet gehinderd door enige kennis op het betreffende gebied storten zij hun desinformatie (bewust, maar ook vast wel onbewust: even erg)  over Nederland uit. Eerder meldde ik al op dit blog de kreet van Sheila Sitalsing in de Volkskrant van half maart:

In dit land van 17 miljoen epidemiologen en 17 miljoen virologen weet iedereen altijd alles beter dan de mensen die er voor hebben doorgeleerd. 

Een volkomen juiste opmerking: die houden we erin. De bewijzen liggen elke dag voor het oprapen. Bijzonder irritant om allerlei nitwits vrijwel iedere dag op de tv of in de krant tegen te komen. In het beste geval diep gefrustreerde mensen met (als alles meezit) kennis op andere gebieden dan de virologie en microbiologie, die een obsessieve drang voelen om hen die die kennis wél hebben te bestrijden en onderuit te halen. De experts krijgen (terecht) alle aandacht, maar zij willen die aandacht en proberen tegen de klippen op die ook te krijgen. Ze moeten, zonder de benodigde kennis, als een genie worden erkend door experts op hun eigen gebied te overtreffen en weg te zetten. Sitalsing heeft het in haar column Reiswaanzin in de Volkskrant van 27 juni over miskende zelfstudiedeskundigen. Een groot volksdeel is vervolgens nooit te beroerd om deze 'deskundigen' gelijk te geven, al was het alleen maar omdat dat toevallig in hun eigen straatje te pas komt: 'geef ons onze vrijheid terug' en andere loze kreten spreken wat dat betreft boekdelen.

 

Er zijn zelfs mensen die dit op meerdere wetenschapsgebieden al hebben geprobeerd, ook  vóór de coronacrisis, pogingen die hier en daar op falikante mislukkingen zijn uitgelopen, met soms pijnlijke gevolgen voor alle betrokkenen. Ik zal even geen namen noemen, maar ze liggen voor de hand en zijn algemeen bekend.

Politiek

Ook in de politiek hebben we meerdere ontkenners rondlopen. Voorop staan natuurlijk de heren Baudet, Hiddema en Wilders (het intikken van de namen kost me zowaar enige moeite) en de vele geloofsgenoten die zich in hun kielzog laten meevoeren. Altijd tegen de overheid in, zegt die A dan moet het vast en zeker B zijn en omgekeerd. Eerst moeten de grenzen dicht en kunnen de maatregelen niet streng genoeg zijn, later gaan de versoepelingen naar de mening van de zeer rechtse elite weer niet snel genoeg. Het komt erop neer dat het gevoerde beleid nooit, maar dan ook nooit goed is. Bovendien stelt het coronavirus sowieso niets voor: een griepje. Zeiden Bolsonaro en Trump dat ook niet? We weten wat de gevolgen zijn. Maar toch heeft Trump het fantastisch aangepakt. Dat riep hij al meteen in het begin van zijn verkiezingscampagne. Zijn zoveelste leugen. Op 26 juni 40.000 besmettingen in de V.S. en tot nu toe bijna 125.000 doden. Griepje!

Aktie

De sinds kort onterecht bekende Willem Engel van aktiegroepje Corona Waanzin doet zijn naam geen eer aan (maar die van de groepering wél) en slaat inderdaad waanzin uit. In Nederland zouden 62 mensen aan corona zijn overleden (in werkelijkheid 7000-8000) en in Italië nog geen 300, terwijl het er in werkelijkheid zo'n 30.000 waren. Wat bezielt zo'n man? Het doet qua angstwekkende onzin aan de ontkenners van de holocaust denken. Achter zo'n figuur moet je nodig aanlopen. Verder zegt hij in een dictatuur te wonen. Lief, hè zou Youp van 't Hek zeggen.

Cartoon van Collignon in de Volkskrant van do 25 juni 2020

Nog meer ontkenners

Ook een totaal modderfiguur slaat toptennisser Djokovic. Hij moest nodig meerdere trainingstoernooien organiseren met collegaspelers die wel goed kunnen tennissen, maar helaas, net als hij, over een nijpend tekort aan intelligentie beschikken. Corona is volgens deze mensen flauwekul. Vrolijke toernooitjes, 4.500 mensen op de tribune, 's avonds flink hossen en springen. Gevolgen: Djokovic en drie andere topspelers, echtgenotes, trainers: corona. Als je er zo om smeekt dan krijg je het ook, zullen we maar zeggen. Vraag maar één, dan krijg je er twee. En de 4.500 man op de tribune? Ik hoop er het beste van. Later gaf hij, sportief als hij is, collega Dimitrov de schuld.

Djokovic kan ongetwijfeld heel goed tennissen, maar ik ben bang dat daarmee ook alles is gezegd. Zijn geestelijk niveau kan dat van een kleuter nauwelijks ontstegen zijn, gezien wat ik gisteren in de krant las: hij is tegen verplichte vaccinatie en is voorstander van 'natuurlijke geneeskunde'. Dat kan er ook nog wel bij. Waar heb ik die dingen eerder gehoord?  Maar er is meer! 

de Volkskrant, woensdag 24 juni 2020:

In mei zorgde Djokovic ook al voor verbazing door zijn eigenzinnige kijk op dingen. Hij zei dat sommige mensen dank zij een soort energetische transformatie door te bidden en dankbaar te zijn het meest vervuilde water kunnen omzetten tot zuiver, helend water.

Dé oplossing voor bewoners van gebieden met een gebrek aan zuiver drinkwater? Nee, volslagen idioterie. Dit doet echt de deur dicht. Ik zou die 'sommige mensen' met hun 'energetische transformatie' graag eens aan het werk zien. Het is duidelijk dat onze tennisser hier niet weet waar hij het over heeft. Totale humbug natuurlijk. 'Zuiver' is nog niet genoeg, het moet ook nog 'helend' zijn. Een en ander doet denken aan de ingestraalde inlegzooltjes van Jomanda en aan haar flesjes water die je op de radio (werkte het ook op de televisie?) moest zetten, om ze vervolgens vanuit Tiel te laten instralen. Hoeveel (te) lichtgelovige landgenoten zouden hieraan hebben meegedaan? Ik vrees het ergste. Bedenk maar wat onzinnigs, er is altijd wel een flink contingent Nederlanders dat bereid is er in te tuinen...

Schaken vanaf september

Om een lang verhaal kort te maken en tot het  schaken terug te keren:

Er liggen twee onzekere maanden voor ons, waarin het of steeds beter zal gaan op coronagebied, of het tegendeel gebeurt en er komt een second wave.

In het eerste geval zal er zeer waarschijnlijk nog steeds geen vaccin of medicijn tegen corona zijn en is de situatie, zij het beter, nog steeds niet echt safe. Dat betekent dat op zijn minst enige aanpassingen wenselijk zijn. Hoe die eruit zouden moeten zien: hiervoor is overleg  nodig en liefst niet in een al te laat stadium.

In het tweede geval is het volkomen duidelijk dat, willen we vanaf september weer 'vis-à-vis' schaken, we toch iets moeten bedenken op het gebied van de persoonlijke bescherming.

Govert Pellikaan zet schaakschriften Henk Bunt op website SG Staunton

Van december 2006 tot en met februari 2007 heb ik me intensief beziggehouden met het aan mijn weblog toevoegen van schaakmateriaal van de sterke NOSBO-schaker Henk Bunt (1920-2001), d.w.z. een keuze uit diens 7 schaakschriften: eigen partijen, voorzien van zijn eigen commentaar. Ik plaatste daar ook opmerkingen van mijzelf bij om wat verband aan te brengen tussen een en ander.

Nu wilde het toeval dat Govert Pellikaan, lid van SG Staunton (stad Groningen), de club waar Bunt ook schaakte, een bezoekje aan mijn weblog bracht en daar mijn posts over Bunt opmerkte. Wat hij vervolgens deed was (kort samengevat) de desbetreffende schriften lenen van de eigenaar Roelof Kroon (SC Ten Boer, Spassky's) en mij vragen of hij het materiaal van mijn posts kon gaan gebruiken om er een onderwerp op de Staunton-website van te maken. Ik had uiteraard geen bezwaar en nu, na enkele dagen, zien de eerste resultaten er fraai uit: mijn bijdragen zijn gescand en uitgebreid met doorklikbare partijen, wat de mogelijkheid biedt ze makkelijk na te spelen. Op ieder scherm is verder door te klikken naar één  van de andere schriften.

Verder is Govert van plan het geheel nog aan te vullen, met door mij niet behandelde gedeelten van Bunts schriften, zodat de complete inhoud van alle schriften beschikbaar komt.

Inmiddels is dat laatst genoemde werk door Govert afgerond, wat betekent dat alle schriften zijn gescand. Klikken op de voorkant van een schrift levert nu de gehele inhoud (en niet alleen een destijds door mij op mijn weblog geplaatste selectie) als pdf leesbare tekst op, die vervolgens ook te downloaden is. 
Klik op Schaakschriften Henk Bunt voor de website van SG Staunton.

Op mijn weblog heb ik bij Onderwerpen (rechts in de marge) opgenomen 'Henk Bunt (op Alberts SchaakBlog)' en bij Schaaklinks waar immers verwezen wordt naar andere schaakwebsites, staat nu 'Henk Bunt (op website SG Staunton)' om naar het werk van Bunt (en Govert) te verwijzen. Het trefwoord 'Henk Bunt' is aldaar te vinden onder Historie.

Toernooipraktijk / Eindspelstudies (4) - WK schaken dames 1953: Bykova - Roedenko: 8-6

Joegoslavische postzegel uit 2001

Bykova

Roedenko

In 1953 won Elizaveta Bykova (1913-1989) de match in Moskou om het wereldkampioenschap schaken bij de dames met 8-6 van haar voorgangster Ljoedmila Roedenko (1904-1986). Ze won 7 partijen, verloor er 5 en 2 partijen werden remise. Een belangrijk moment in de schaakgeschiedenis. 

In de Österreichische Schachzeitung van 1954 vond ik over één van de partijen een interessant artikel van de hand van Kurt Richter (1900-1969; Duits grootmeester, medewerker aan veel schaaktijdschriften en auteur van menig schaakboek). Ik geef dat artikel hier licht gewijzigd weer. De conclusie moet luiden dat, gezien het kleine verschil in de einduitslag, vanaf 1953 de naam van de wereldkampioene nog steeds Roedenko had kunnen zijn, als....

L. Roedenko - E. Bykova
Moskou 1953

1. d4 Pf6 2. Pf3 g6 3. Lg5 Lg7 4. Pbd2 d5 5. e3 0-0 6. Le2 c5 7. c3 b6 8. Pe5 Lb7 9. h4 (scharf und interessant gespielt) 9. ... Pc6 10. Lxf6 Lxf6 (10. ... exf6 war entschieden vorzuziehen, weil der Pe5 weichen muss) 11. f4 a6? (Schwarz ist sehr sorglos un kümmert sich gar nicht um das heranziehende Gewitter. Mit 11. ... Lxe5 12. fxe5 f6 war besserer Widerstand möglich) 12. g4! b5 13. g5 Lxe5 14. fxe5 b4 15. h5 Lc8 16. Ld3 Kg7 (Diagramm)

17. De2? (Nach sowjetischen Analysen, denen wir hier folgen, hätte Weiss mit 17. hxg6! hxg6 18. Th7+!! Kxh7 19. Dh5+ Kg7 20. Dh6+ Kg8 21. Lxg6 fxg6 22. Dxg6+ Kh8 0-0-0! sehr hübsch gewinnen können) 17. ... Le6 18. hxg6 hxg6 19 Th6 Th8 20. Dh2 bxc3 21. bxc3 Da5 (Diagramm)

22. Tc1? (Hier gewann elegant 22. Kf2! Dxc3 23. Th1 Dxd2+ 24. Le2 Thg8 25. Th7+ Kf8 26. Th8! usw. Aber das war wirklich nicht leicht zu finden) 22. ... Dxa2 23. Df4 Da3 24. Kd1 cxd4 25. exd4 Tab8 26. Pf3 Pb4 (Diagramm)

27. Lb1? (27. Tb1 stellte noch eine raffinierte Falle; wenn nämlich 27. ...Pxd3?, so 28. Df6+!! nebst Matt. Aber dies war eben nur eine Falle, während die anderen Kombinationen reell waren. Schwarz antwortet auf 27. Tb1 einfach Dxc3)

27. ... Pa2 28. Lxa2 Dxa2 29. Ph4 Thc8 30. De3 Tb2 31. Dd3 Lg4+ 32. Ke1 Te2+ 33. Kf1 Th2 34. Txg6+ Kf8. Weiss gab auf. Himmelhoch jauchzend, zum Tode betrübt! Aber das soll auch mitunter uns Männern so gehen...

Richter heeft de drie diagrammen bijelkaar gezet en voorzien van het bijschrift Die versäumten Gelegenheiten. Verder was hij kennelijk nogal bezig met de verschillen tussen het vrouwenschaak en het mannenschaak. Boven het artikel staat 'Frauen spielen Schach' en ook na dit stuk gaat hij er nog even op door, om te besluiten dat ook bij de heren der schepping en bij hemzelf(!) dit soort fouten kunnen worden aangetroffen. Gelukkig maar!

Terzijde:

Bos bij borg Ekenstein (Appingedam)
Eigen foto op 20 mei 2020: 15:29 u.

Borg Rusthoven (Wirdum) wordt momenteel aardbeving-
bestendig gemaakt en bevindt zich nu in 'opgekrikte'
 toestand. Eigen foto op 20 mei 2020; 16:12 u.

Toernooipraktijk / Eindspelstudies (3) - Capablanca

Capablanca in 1930

Bij zijn laatste simultaan, op 6 november 1941 in New York (hij overleed op 8 maart 1942), speelde Capablanca tegen 22 tegenstanders. Hij won 19 keer, speelde 1 partij remise en verloor 2 partijen.

In een van de partijen stond na 27 zetten de volgende stelling op het bord:

H.Forsberg

Capablanca

Wit besliste de partij met 28. Pf6! Wit wint: paard en dame staan in en op 28. ... Pxf6 volgt mat in twee.

Er volgde nog: 28. ... Te1+ 29. Kf2 Te2+ 30. Dxe2 Dxe2+ 31. Kxe2 Pxf6 32. Tc6 Pd5 33. Td6 en zwart gaf op.

Een en ander is te vinden in The Unknown Capablanca door Hooper en Brandreth. De auteurs geven in dit boek 203 minder bekende partijen van Capablanca, bijvoorbeeld uit tweekampen en exhibitie- en simultaanvoorstellingen. Ook zijn partijen opgenomen uit zijn vermaarde 'trip' in 1913-1914 door Europa, waarin hij 25 keer uitkwam tegen tegenstanders die tot de beste spelers van Europa behoorden: Ajechin, Bernstein, Bogoljubow, Reti, Tartakower en anderen. Hij behaalde daarin een superscore van 87,5% (+19=4-1).

Hooper, David and Dale Brandreth: The Unknown Capablanca. - 2nd rev. ed. - New York: Dover Publications, 1993. - 205 p. - ISBN 0-486-27614-7. 

Terzijde 1:

Youp van 't Hek in zijn column Quarantainemat in de NRC van 2-3 mei 2020, naar aanleiding van oprispingen van FvD-jongeren:

En het Brabantse CDA gaat met deze types in zee. Waarom? Deze christelijke partij had ooit zulke goede ervaringen met de PVV, dat ze het met het boreale Forum nog een keer gaan proberen. Graag zelfs. Nu gaat het nog beter lukken. Hoewel? Zelfs de nertsen begonnnen te kuchen toen ze het verontrustende nieuws hoorden.

En over het onvergetelijke duo Eurlings-Verhagen op het beruchte en tegelijk kolderieke CDA-congres in 2010:

Zwaar transpirerend krijste hij Maxime zijn politieke graf in. Verhagen nam de complimenten glunderend in ontvangst. Op dagen dat het me moreel een beetje tegenzit denk ik altijd even aan dit illustere duo in de Amsterdamse Rijnhal. Daarna kan ik weer jaren verder.

Terzijde 2:

Bert Wagendorp in zijn column Gedoemde redding in de Volkskrant van 4 mei 2020, m.b.t. de steun aan de KLM in vergelijking met die aan andere sectoren:

Maar hang er twee vleugels aan en alles verandert. De KLM is heilig: 'onze blauwe trots', zei staatsecretaris Cora van Nieuwenhuizen ruim een week geleden tijdens een speciale persconferentie ter gelegenheid van het steunplan. Achtereenvolgens had Van Nieuwenhuizen - KLM's bestbetaalde grondstewardess - het over het 'vitale belang' van het bedrijf, het 'eminente belang', over de 'essentiële schakel' en de 'onmisbare schakel'. Laat de KLM omvallen en alle internationale bedrijven rond Amsterdam pakken hun biezen en de hele Nederlande economie dondert in elkaar - dat worden wij althans geacht te geloven.

En de laatste zin:

De Nederlandse staat steunt een gedoemde industrie.

Toernooipraktijk / eindspelstudies (2) - Herman Mattison

Een mooie eindspelstudie van de Let Herman Mattison (Hermanis Matisons, 1894-1932) van wie ik eerder een studie op mijn weblog heb geplaatst: hier te vinden.

Mattison heeft behalve op het gebied van de eindspelstudie ook naam gemaakt als partijspeler. Gedurende vele jaren was hij de sterkste speler van Letland en in de schaakolympiade in Praag (1931) won hij bijvoorbeeld van Aljechin, Vidmar en Rubinstein.

Hij heeft circa 60 studies gecomponeerd, die te vinden zijn in een boekje van T.G. Whitworth:

Whitworth, T.G.: Mattison's Chess Endgame Studies. - With an introd. by A. Hildebrand. - St. Leonards on Sea: British Chess Magazine,1987. - 79 p. - BCM Quarterly no. 23.

Het boek bevat behalve de 60 studies, met indexen en een literatuuropgave, ook 6 partijen van Mattison, waaronder bovengenoemd drietal.

Wit wint

In bovengenoemd boek is dit studie 14. De oplossing:

1. c6 (i) dxc6 (ii) 2. a6 Lf3 (iii) 3. Pg5 Ld5 (iv) 4. Pe6 c5 (v) 

5. Pc7+ Kd7 6. Pxd5 Kc8 (vi) 7. Pb6+ Kb8 (vii) 8. Pd7+ Ka7

9. Pxc5 en wint.

(i) om de diagonaal h1-a8 te blokkeren

1. a6? Lf3 en het is remise

1. Pe5? Le2 en remise

1. Pd6+? Kd8 en remise

(ii) 1. ... d6 2. Pxd6+ Kd8 3. a6 Lf3 4. Pb7+ Kc7 5. a7 en wint

1. ... Le2 2. c7 La6 3. Pd6+ en wint

(iii) 2. ... c5 3. Pe5(g5) wint

(iv) 3. ... Kd8 4. a7 wint

(v) 4. ... Kd7 5. Pc5+ Kc7 6. a7 en wint

(vi)  na 6. ... Kc6 hoeft wit alleen maar met zijn koning naar de andere kant van het bord te lopen om daar zwarts pion te slaan; daarna laat hij zijn eigen pion promoveren.

(vii) 7. ... Kc7 8. a7 en wint.

Terzijde 1:

Uit de column Op het kruispunt van Bert Wagendorp in de Volkskrant van 23 maart:

Corona verandert onze kijk op de wereld en onszelf. "We staan op een kruispunt", zei de Britse econoom Ian Goldin tegen Peter Giesen. We kunnen linksaf of rechtsaf, we kunnen streven naar een zo snel mogelijk herstel van de status quo. Of we kunnen de pandemie gebruiken voor een radicale herziening van onze manier van leven.

We kunnen dat laatste ook niet doen- en het zou me niet verbazen als het daarop gaat neerkomen, zoals er ook na de bankencrisis niets wezenlijks veranderde.

===========================

➤Zelf geef ik geen cent voor komende veranderingen. De overgrote meerderheid van de mensen wil zo snel mogelijk de status quo terugzien, waarna men weer gezellig naar het biefstukkenrestaurant kan en de eerstvolgende vliegvakantie kan boeken. Een inkoppertje!

Terzijde 2:

Het begin van de column Momentum voor grote verandering van Robert van de Griend in de Volkskrant van zaterdag 21 januari 2020:

"Epidemieën", schreef journalist en historicus Anne Applebaum in The Atlantic, "onthullen de onderliggende waarheden van de maatschappijen die ze treffen".

Ook in Nederland worden we door het coronavirus geconfronteerd met pijnlijke feiten die velen van ons tot nu toe liever diep wegstopten. Dat we te veel vliegen bijvoorbeeld en anders met dieren moeten omgaan.

Toernooipraktijk / eindspelstudies (1) - Oldenburg 1949

Nu er voorlopig van schaken in clubverband, zowel wat uiteraard de interne als externe variant betreft, geen sprake zal zijn, moeten we ons iets anders laten invallen.

Ik heb besloten, omdat ik het wel aardig vind toch af en toe iets op mijn weblog te blijven plaatsen, met enige regelmaat een interessante en/of verrassende stelling uit de praktijk te laten zien, gecombineerd met enige achtergrondinformatie en wat details betreffende het boek waaruit ik een en ander heb geput. Ook een aardige eindspelstudie als onderbreking  tussendoor, met bijzonderheden omtrent het boek van herkomst, zal ik daarbij niet uit de weg gaan.

Voor nummer 1 gaan we zo'n 70 jaar terug, namelijk naar het toernooi in Oldenburg (D) in 1949. Er waren 18 deelnemers, namelijk (in volgorde van de eindstand): Bogoljubow, Zemgalis, Heinicke, Rossolimo, Sarapu, Unzicker, Kieninger, Rellstab, O'Kelly de Galway, Wade, Tautvaisas, Enevoldsen, Rautenberg, Heemsoth, Kuppe, Walther, Saemisch en Wood.

In de 4e ronde speelde Ortvin Sarapu, toen kampioen van Estland, later geëmigreerd naar Nieuw-Zeeland, waar hij tussen 1952 en 1990 20 keer kampioen of gedeeld kampioen werd, met wit tegen Albéric O'Kelly de Galway, 12 keer kampioen van België en grootmeester vanaf 1956.

O'Kelly in 1961

Sarapu in 1993

In een Spaanse partij stond na de 37e zet van zwart de volgende stelling op het bord:

O'Kelly de Galway

Sarapu

Een bedrieglijke stelling, waarvan je zou zeggen dat zwart gewonnen staat, maar schijn bedriegt, omdat we hier te maken hebben met een bijzonder geval van oppositie.

Zeer waarschijnlijk heeft zwart hier inderdaad gedacht dat hij de winst voor het grijpen had en dat zou ook het geval geweest zijn als wit 1. Kb6 had gespeeld. Zwart wint dan via 1. ... Ke3.

Volgens Helmut Pfleger in zijn boek Taktik und Witz im Schach (1999) kleurde het gezicht van O'Kelly op slag rood na de volgende zet van Sarapu.

1. Kd6!
Nu zijn er twee mogelijkheden:
1) 1. ... Ke3 2. Ke5 f3 3. gxf3 Kxf3 4. Kf5 en pion h5 gaat verloren, wit wint
2)  1. ... Kc4 2. 2. Ke5 Kxb4 3. Kxf4 Kb3 4. g4 en wit wint.

Volgens Pfleger gaf O'Kelly na 1. Kd6 meteen op, maar volgens chessgames.com is de partij toch nog even doorgegaan en wel zo: 1. ... Ke4 2. Ke6 Kd3 3.Kf5 Kc2 4. Kxf4 Kxb2 5. g4 Kc2 6. gxh5 en zwart gaf op.



Pfleger, Helmut: Taktik und Witz im Schach: 150 Texte mit Lösungen aus 'Die Zeit'. - Bearb. durch Rudolf Teschner. - 3. Aufl. - Zürich: Olms, 1999. - 182 p. - ISBN 3-283-00252-5. - PraxisSchach: Band 8.



Terzijde 1:

Hamster niet, in hemelsnaam, vroeg de premier vrijdagmiddag. Het past in de superieure Nederlandse cultuur om dat soort oproepen van de autoriteiten te beantwoorden met een middelvinger en met een extra autoritje naar de Albert Heijn. Want in dit land van 17 miljoen virologen, 17 miljoen epidemiologen en en 17 miljoen logistiek experts weet iedereen alles altijd beter dan de mensen die ervoor hebben doorgeleerd.
Hamsteren kan ook eenvoudig in een rijk land, waar veel te veel mensen veel te veel geld hebben, dat ze niet missen wanneer ze het voor langere tijd vast hebben gezet in gedroogde peulvruchten en potten pastasaus.

Uit: Supermarktrun, column van Sheila Sitalsing in de Volkskrant van zaterdag/zondag 14 en 15 maart 2020. 

Terzijde 2:

Veeteelt is een belangrijke bron van milieuvervuiling en grenzeloos veel dierenleed.

Medische onderzoekers toonden aan dat de consumptie van dierlijke producten de kans op kanker, hart- en vaatziekten aanzienlijk verhoogt.

Epidemieën, zoals die veroorzaakt door het coronavirus, ontstaan steeds in de veehandel of vleesindustrie.

Kortom, reden te over veeteelt en consumptie van dierlijke producten te verminderen, of liever helemaal te stoppen.

Vier zinnen uit de Brief van de dag  van Anton Mullink uit Haarlem in de Volkskrant van zaterdag 14 maart 2020.

*******************************************************

ATTENTIE: zie voor oorzaken en achtergronden van het coronavirus (m.i. een publiek geheim, c.q. een vrijwel doodgezwegen kerngegeven om maar vooral de in alle opzichten onaangename vleesindustrie en de abominabele vleesconsumptie in stand te houden) mijn post van 26 februari over CORONA-varia.

Chess Festival Groningen

Vanmiddag (zaterdag 28 december) heb ik traditiegetrouw  een bezoekje aan het bekende schaakfestival in Groningen gebracht. Met het woord 'traditie' heb ik al geruime tijd moeite, hoe zou dat toch komen? Ik vermoed dat het ligt aan het feit dat veel tradities bestaan uit gewoonten waar ik liever vandaag dan morgen een eind aan zie komen. En met mij vele anderen. Dat zou Nederland tot voordeel zijn en dat maakt weer dat ik toch geneigd ben het woord af en toe op te voeren. 

De zaal biedt de vertrouwde aanblik van schakers die elkaar het leven zo zuur mogelijk proberen te maken. Altijd een leuk gezicht! Beter met schaakstukken dan met wapentuig of nitraat- en mortierbommen, zullen we maar denken. Na even te hebben rondgewandeld en hier en daar een voorzichtige groet met een al of niet aan het bord gekluisterde bekende te hebben uitgewisseld, maak ik enkele foto's en ga vervolgens aan een onbezet tafeltje zitten voor een goed overzicht van het strijdgewoel.

Al snel zie ik een heer naderen die ik niet ken en die mij vriendelijk verzoekt of ik even mee wil komen. Allerlei enge gedachten gaan door mijn hoofd, maar het blijkt mee te vallen. Hij wijst mij ernstig op een klein bordje naast de deur die toegang tot de zaal geeft en waarop te lezen staat dat er binnen geen gebruik van mobiele telefoons mag worden gemaakt. Ik heb het bordje niet gezien en vertel hem dat. Ik begrijp het wel, het is ook niet zo moeilijk: men wil niet dat er teveel afleiding voor de spelers is, maar bovenal zal men het eventuele ermee doorgeven van schaakinformatie aan deelnemers willen voorkomen. 
Een en ander neemt niet weg dat iedere schaker zelf naar het toilet kan gaan en daar onbespied en naar hartelust zijn mobieltje kan raadplegen. Dat is, zoals ieder weet, talloze keren gebeurd en het gebeurt uiteraard nog steeds. Analyseren op het toilet is al vele, vele decennia in zwang, ook al heel lang voordat er mobiele telefoons waren. (Kijk hier op mijn weblog voor een bewijs van bijna 100 jaar geleden).



Tijdens de interne competitie van iedere schaakclub is het elke week mogelijk en zal er geen haan naar kraaien. Het leek me echter beter en handiger mijn gesprekspartner daar op dat moment niet op te wijzen, om onze innerlijke rust niet nog meer te verstoren. De foto's heb ik intussen wel, zoals in deze post te zien is.

Daarna nog even naar het schaakwinkeltje, zoals dat ieder jaar mijn gewoonte is. Het heeft er alle schijn van dat het de laatste keer is geweest, want het schaakwinkeltje heeft.... (vrijwel) geen boeken meer! Het snuffelen tussen de boeken (sneupen) is afgelopen! Dat was nu juist, wat mij betreft, de charme van de gang naar Paddepoel, behalve de speelzaal dan. 

Ik wissel enkele woorden met de beheerder van de winkel die nu eigenlijk alleen nog schaakspellen verkoopt en hij vertelt me dat hij de verkoop van boeken minder ziet zitten tijdens dit soort dagen.

Ik kijk daar van op. Schaakboeken kopen kan altijd, zeker als het je hobby is, maar hoeveel schaakspellen heeft een schaker nodig? Dat gaat niet verder dan twee in de meeste gevallen, ik zou bijna zeggen: één voor op tafel en één voor op de leuning van de bank. En nog een virtueel bordje op de mobiel. Ik wijs hem, net als vorig jaar, weer op de mogelijkheid van de verkoop van tweedehands boeken (juist omdat hij zelf begint over het aanbieden van de nieuwste schaakliteratuur, maar die is nou net peperduur). Maar goed, dat moet hij natuurlijk zelf weten. Die nieuwste schaakboeken had hij daar dus trouwens ook niet. Hij wijst mij nog even op een rijtje stokoude theorieboekjes van Euwe die op de plank staan en noemt ze 'interessant'. Ik denk dat hij het mis heeft: op theorieboekjes van 60-65 jaar oud zit echt helemaal niemand te wachten.

Het verdwijnen van de boekenstalletjes is dus een kleine teleurstelling. Maar niet getreurd: rustig over de ringweg naar de AH in Lewenborg gereden, waar ik zoals gebruikelijk medeclublid Roy tegenkom. We wensen elkaar het allerbeste, ik pluk wat noodzakelijke victualiën uit de schappen, waaronder een mooie zak oliebollen en, ruim twee uur na mijn vertrek van huis, rijd ik alweer het pittoreske Ten Boer binnen, waar menigeen met 'traditioneel' vuurwerk druk bezig is de harten te verwarmen en de gemoederen te verhitten. Voor honderden euro's (per persoon wel te verstaan) uit het 'goedkope' Duitsland gehaald, zoals ik zag voor TV-Noord: propvolle winkelwagens en dito kofferbakken: dat wordt puur genieten! Een schitterende, supertoffe en een zeker nog lange tijd te handhaven traditie!

Terzijde:

[.............] 'De aanbidding van het volk'. Een verzinsel uit de fabeltjeskrant dat politici ertoe beweegt om getikte klimaatontkenners tegen de borst te drukken. En om in troebel water te vissen met filosofietjes om de al evenzeer fictieve 'joods-christelijke waarden' en de vermeende onverenigbaarheid daarvan met de influx van bruine mensen uit verre landen. En om 'Natúúrlijk liegt het Centraal Planbureau' of 'Is het meetmodel van het RIVM wel juist?' te smiespelen wanneer de uitkomsten van een onderzoek het imaginaire volk niet bevallen. [..............].

Uit: Niet meenemen. Column van Sheila Sitalsing in de Volkskrant van zaterdag 28 december 2019.

Anekdotes uit de schaakwereld (46)

Tijdens een tocht per oceaanstomer over de Atlantische Oceaan bleef Emanuel Lasker (wereldkampioen schaken van 1894 tot 1921) bij een tafeltje staan waarop een medepassagier een probleemstelling bestudeerde. Die keek op en vroeg: “Schaakt u ook?”

“Ach, af en toe,” antwoordde Lasker en wilde al doorlopen. Afgezien van serieuze toernooipartijen speelde hij inderdaad niet eens zo graag.

“Laten we een partij proberen,” vroeg de schaker en toen Lasker aarzelde, voegde hij eraan toe: “Ik speel behoorlijk sterk, maar ik zal u de dame voorgeven. Is dat goed?”

Hij was al bezig de stukken in de beginstand te zetten. “Als de dame voorgeven te veel is, dan geef ik u in de volgende partij een toren voor, daarna een loper, tot we met een gelijk aantal stukken beginnen. OK?”

“Goed dan,” gaf Lasker toe en liet zijn tegenstander de eerste partij winnen. En zonder argwaan te wekken ook de tweede. Hij moest daar (met een dame meer!) wel wat moeite voor doen. Aan het eind van de tweede partij zei hij: “Het lijkt me dat spelen zonder dame zo zijn voordelen heeft. De koning kan zich veel vrijer bewegen zonder door de dame gehinderd te worden. Laten we de rollen eens omkeren, dan breng ik het er vast beter vanaf.”

“Maar dat is toch krankzinnig!” lachte de ander. “U wilt tegen mij spelen zonder dame - nee dat is werkelijk te gek!” Maar Lasker hield voet bij stuk, zijn partner gaf schouderophalend toe, ze speelden en … Lasker won de partij, zonder dame. “Nou ja,” reageerde de verliezer, “ik heb het verknald en u onderschat. Nu een partij onder gelijke voorwaarden.”

“Nee,” protesteerde Lasker, “ik geef u weer de dame voor, dat beviel me heel goed.”

En weer won hij. Zijn tegenstander was totaal van de kaart. Pas later ontdekte hij op de passagierslijst de naam ‘Emanuel Lasker’.

Beroemde schakers wordt vaak gevraagd hoeveel zetten ze vooruit kunnen denken.

Alexander Aljechin antwoordde: “In ieder geval vier, soms meer dan zes, maar in uitzonderingsgevallen tien tot twaalf zetten.”

José Raoul Capablanca: “Dat hangt van de stelling af; soms wel vijfentwintig of dertig zetten.”

Frank Marshall: “Twee, maar dat moeten dan wel goede zijn!”

Samuel Reshevsky: “Altijd één zet meer dan mijn tegenstander.”

Bobby Fischer: “Ik denk helemaal niet vooruit. Ik win toch wel!”

In Monaco werd in 1967 een groot schaaktoernooi georganiseerd, waarbij de organisatoren alles in het werk stelden om de beste spelers binnen te halen. Zo telegrafeerden ze naar de schaakbond van de Verenigde Staten: “We nodigen twee grootmeesters uit - één van de twee is Fischer!” Wat er tijdens het toernooi precies gebeurde is niet duidelijk, maar het jaar daarop kregen de Amerikanen weer een telegram. Deze keer luidde de inhoud: “We nodigen twee grootmeesters uit - géén van de twee is Fischer!”

---------------------------------------------

Anekdotes uit de schaakwereld verschenen in de afgelopen 4 jaar (vanaf oktober 2013) in de regiokrant BuurContact (Loppersum/Ten Boer). Dit was de 46e en laatste aflevering, verschenen in de krant van vrijdag 10 november 2017. 

Albert Prins. 

Kortsluiting in de opening + Boekrecensie zonder woorden

Een superkorte partij werd in 2001 gespeeld in Reno (V.S.) in de Western States Open:

Alex Yermolinsky (wit) - Emory Tate (zwart)

Yermolinsky

1. d4 c5 2. d5 e6 3. Pc3 exd5 4. Pxd5 Pe7 5. Lg5 h6? (voor de hand ligt eerder 5. ... Da5+)

6. Lh4 Da5+ 7.c3 Pf5??

8. Da4!! (beslissend. De zwarte dame heeft geen goede terugweg en op 8. ... Pc6 volgt uiteraard 9. Dxa5 Pxa5 10. Pc7 mat). Daarom besloot zwart kennelijk wit de overwinning meteen maar te gunnen: 8. ... Dxa4 9. Pc7 mat.

De website chessgames.com waar de partij ook te vinden is, plaatst nog de aardige toevoeging: Warning: May Cause Emory Loss. Tate was trouwens niet de eerste de beste amateurschaker, maar een IM, met een rating tussen de 2400 en 2500. De Engelse Wikipedia geeft twee partijen van hem:

De Firmian-Tate, New Jersey Open 2001 1.e4 c5 2.Nf3 d6 3.d4 cxd4 4.Nxd4 Nf6 5.Nc3 Bd7 6.Be3 Ng4 7.Bg5 h6 8.Bh4 g5 9.Bg3 Bg7 10.h3 Ne5 11.Be2 Nbc6 12.Nb3 h5 13.f3 h4 14.Bf2 Ng6 15.O-O Be5 16.Qd2 Qc8! 17.Be3 Bf4 18.Rfe1 Nce5 19.Nd4 Bxh3! 20.gxh3 Qxh3 21.Bb5+ Kf8 22.Bxf4 Nxf4 23.Rf1 a6 24.Bd3 Qg3+ 25.Kh1 h3! 26.Rg1 Qg2+ 27.Rxg2 hxg2+ 28.Kg1 Rh1+ 29.Kf2 Rxa1 30.Nd1 Kg7 31.Ne2 Rc8 32.b3 f6 33.Ng1 Rh8 34.Bc4 Rh1 35.Be2 Rxa2 36.Ne3 Ra1 37.Nd1 Neg6 38.Bc4 Nh4 39.Be2 Rxg1 40.Kxg1 Nh3+ (0 - 1)

Tate-Yudasin, U.S. Masters 1997 1.e4 c5 2.Nf3 d6 3.d4 cxd4 4.Nxd4 Nf6 5. Nc3 a6 6. Bc4 e6 7. Bb3 Nbd7 8.Qe2 Nc5 9.g4!? b5 10.g5 Nfd7 11.Bd5!? Bb7 12.Bxb7 Nxb7 13.a4 bxa4 14.Rxa4 Nbc5 15.Ra3 Qb6 16.O-O Be7 17.Kh1 O-O 18.b4!? Na4 19.Nf5! exf5 20.Nd5 Qd8 21.exf5 Re8 22.Qh5!? Nab6? 23.Rh3 Nf8 24.f6!! Nxd5 25.fxg7 Kxg7 26.Bb2+ Kg8 27.g6! Bf6 28.gxf7+ Kh8 29.Rg1 Re1 30.Rxe1 Bxb2 31.Re8 Nf6 32.Rxd8 Rxd8 33.Qh6 Ne4 34.Qh4! Nf6 35. Rg3 N8d7 36.Qh6 (1- 0)

Terzijde:

Vermoedelijk de kortste boekrecensie ooit, in dit geval van het boek Chess Rules of Thumb van GM Lev Alburt (New York: Chess Information & Research, 2003).

Het boek:

De recensie: