New Tricks, Heilpraktiker en Astro TV

Vanochtend zag ik helemaal toevallig (het zal met het matige augustusweer te maken hebben dat je de TV maar eens aanklikt) een aflevering van de Engelse serie korte detectives New Tricks op BBC First. Er speelden diverse affaires, zoals een Chileense ambassadeur die zijn handjes niet thuis kon houden, een verkrachtingszaak en een moord op een vrouwelijke tolk die heel bedreven was in het schaakspel. Een man (wetenschapper) van wie zij 46 keer had gewonnen en, vlak voor haar dood, één keer verloren, is lange tijd de hoofdverdachte, maar blijkt het uiteindelijk niet te hebben gedaan. 

Een 70-jarige man, het blijft altijd altijd oppassen met mannen van in de 70, ook uit het schaakwereldje, is de dader en wordt, na een achtervolging en vechtpartij geveld, waarbij een politiefunctionaris hem, helemaal in stijl, "Checkmate" toevoegt.

Maar waar het me eigenlijk om gaat: ook in deze film duiken weer diverse miskleunen op die het schaakspel betreffen. Ik heb het al eens eerder over gehad: men vindt het niet nodig om even iemand te raadplegen die iets meer over schaken weet dan helemaal niets. Akelige onjuistheden zijn het gevolg. Een kleine bloemlezing:

1) Jij had wit en je begon met het Boedapester gambiet. Laat het nu zwart zijn die bepaalt of dit gambiet op het bord verschijnt.

2) Over de bovengenoemde 46 winstpartijen van de vrouwelijke tolk op de mannelijke wetenschapper: not a single game ended in a draw.  Dit wordt in de ondertiteling vertaald met: geen enkele partij eindigde met pat. Goede talenkennis!

3) Als openingszet wordt c2-d4 gegeven. Het deed me denken aan de grappige stukken die Godfried Bomans over schaken heeft geschreven, waar ook als meesterlijke vondsten niet bestaande zetten worden opgevoerd. In Wat denkt een meester ervan? (uit de bundel Buitelingen):

Wit: dr. Max Euwe   Zwart: dr. Godfried Bomans

1. e4 e5  2. Pf3 Pc6  3. Lb5 a6  4. La4 Pf6 Dit alles is gewoon, orthodox Spaans. Geen van beide meesters verlaat de gebaande paden. Maar dan komt Euwe met een nieuwtje: 5. Ns9! Weinig gebruikelijk en daarom angstaanjagend. Zwart dacht een ogenblik na en gaf toen dit doeltreffende antwoord:  5. ... G.B.r7!!! Is het niet verbluffend van eenvoud? Dat kan ik ook, hoor ik de ongeschoolde lezer al zeggen. Jawel, maar kom er maar eens op!

Het is met de (ontbrekende) kennis van het schaakspel natuurlijk niet anders gesteld dan met ontbrekende kennis op vele andere gebieden die in films aan de orde komen: onjuistheden vallen alleen op bij kijkers die er toevallig wat meer van weten en verder merkt niemand iets. Toch een beetje jammer! 

Terzijde:

Opnieuw is een flinke klap uitgedeeld aan de alternatieve geneeskunde (als we dit zelfstandige naamwoord hier tenminste moeten gebruiken), door het optreden van een Heilpraktiker in Duitsland. De man is nota bene niet eens arts. Verschillende mensen zijn overleden na het toedienen van linksdraaiende vlierbloesemsiroopinfusen, medicinale gootsteenontstopper en niet te vergeten geneeskrachtige badzoutvitaminen (Youp van 't Hek).
Wat blijft verwonderen zijn de massa's die zonder mankeren hun toevlucht blijven zoeken tot dit soort 'genezers.' Er is niet voor niets de Vereniging tegen de Kwakzalverij zou je zeggen. Nooit van gehoord waarschijnlijk.

Even ergerlijk, maar anders, is het tv-programma Astro TV, waarin de ene na de andere goedbedoelende huismoeder zich ontpopt als toekomstvoorspeller (de glazen bol is nooit weg geweest) en als medium met bijvoorbeeld de niet te versmaden mogelijkheid contact te leggen met overleden familieleden. Een giller van het zuiverste water. Hoe is het in godsnaam mogelijk dat deze types bestaan en bewust bezig zijn met het voor wat grijpstuivers bedriegen van hun medemensen? Doen ze 's nachts wel eens een oog dicht? En waar is het (gezonde) verstand van diegenen die op deze flauwe kul ingaan? Even boodschappen doen of altijd al met vakantie geweest?

Ooit meende ik te hebben begrepen dat Astro TV zou stoppen, maar het tegendeel is waar. Jaar in, jaar uit gaat deze misleidende onzin door en maar liefst op twee zenders. Ik snap wel dat TV5 en SBS9 ook de dagen door moeten komen en dat de kassa voortdurend moet rinkelen, maar is er dan geen enkele grens aan de waanzin en bedrog die je over de bevolking uitstort? Ik durf niet te denken aan de velen die hier hun aandacht en geld aan besteden. Sorry, ik bedoel weggooien. 

Carlsen verslaat Giri met... het Londens Systeem!!

Het Londens Systeem 'past' niet bij top-grootmeesters, net zomin als (zeg maar) het Boedapester gambiet of het Albins tegengambiet. Zo dacht menige schaker er over en hij keek er dan ook nog eens wat meewarig bij. Het blijkt, in ieder geval voor de eerstgenoemde opening toch wat anders te liggen. In het toernooi in Bilbao verslaat immers wereldkampioen Carlsen 'onze' toptien-schaker Anish Giri met het Londens systeem, zonder dat ik overigens de naam van de opening ergens ben tegengekomen in de berichten over deze partij. Misschien nog steeds een teken aan de wand....?
Gert Ligterink (Volkskrant) en Hans Ree (NRC) bespraken het treffen allebei in de krant van afgelopen zaterdag en kwamen niet veel verder dan dat Carlsen het rustig aanpakte (met 3. e3). Misschien kennen de naam nog niet zo? Met deze partij wordt voor de zoveelste keer aangetoond (voor wie er nog aan twijfelde) dat het Londens systeem wel degelijk een volwaardige opening is en dat het goed genoeg is om ermee van de sterkste schakers te winnen. Het is trouwens ook door de sterkste schakers gespeeld en dat gebeurt nog steeds in toenemende mate. Hier is het aloude quod erat demonstrandum weer eens helemaal van toepassing.

Carlsen-Giri (Bilbao, 2016)

[Event "Bilbao"] [Date "2016.07.22"] [Round "9"] [White "Magnus Carlsen"] [Black "Anish Giri"] [Result "1-0"]

1.d4 d5 2.Bf4 Bf5 3.e3 (deze speelwijze wordt wel de modern London genoemd, met een wat vertraagde ontwikkeling van Pg1; huiverend loopt ondertussen de 'goede' (en wat achterlopende) schaker weg van het bord) 3. ...e6 4.Bd3 (medelijdend loopt de 'goede' schaker, als hij als toeschouwer tenminste nog even was blijven staan, alsnog weg van het bord)  4. ...Bxd3 5.Qxd3 c6 6.Nd2 Nf6 7.Ngf3 Be7 8.O-O O-O 9.h3 Nbd7 10.a4 c5 11.a5 c4 12.Qe2 b5 13.axb6 axb6 14.Ne5 Nxe5 15.dxe5 Nd7 16.Qg4 Re8 17.h4 f5 18.Qh3 Rxa1 19.Rxa1 c3 20.bxc3 Qc7 21.c4 Nxe5 22.Qg3 Bd6 23.cxd5 exd5 24.Nb3 Qxc2 25.Nd4 Qc8 26.h5 Qd7 27.Rb1 Bc7 28.f3 Qf7 29. Ra1 Bd6 30.Ra6    Qxh5 31.Rxb6 Nc4 32.Rxd6 Nxd6 33.Bxd6 Rxe3  34.Be5 Qg6 35.Qf4 Re1+ 36.Kf2 Ra1 37.Qd2 Ra8 (de beslissende fout) 38.Nxf5! Qe6 39.Qg5 g6 40.Nh6+ Kf8 41.Ng4 Ke8 42.Nf6+ Kf7 43.Nxh7 Ra4 44.Qd8 Ra2+ 45.Kg1 1-0


Hierboven de stand na 38. Nxf5! Op 38. ... Qxf5 volgt natuurlijk 39. Qxd5+ met winst.
Voor een goed begrip (je weet het maar nooit): mijn commentaar bij de zetten 3 en 4 is ironisch bedoeld. Inderdaad is in de 'bescheiden' opzet van het Londens systeem 4. Ld3 zo mogelijk nog bescheidener, inplaats van een vervolg met bijvoorbeeld c4 en Db3, maar ook dat is voor Carlsen kennelijk geen punt geweest. In Win with the London System (Kovačević and Johnsen; London: Gambit, 2005) staat in hoofdstuk 7 (symmetrical: 2. ...Lf5 and 3. ...Lf5) op p.121 over Ld3 op de 4e of 5e zet: "it seems unlikely that White can fight for a genuine opening advantage by such means." Dat bleek hier dus mee te vallen. Het lijkt me, alles bij elkaar, niet onwaarschijnlijk dat Giri door de keus van Carlsen behoorlijk verrast werd en niet voldoende tegengas tegen deze toch 'uiterst onschuldige' opening heeft kunnen geven.