Groningen in beeld (18)

Na een wat te lange pauze weer eens iets anders tussen het schaken door: een kleine bijdrage aan de serie Groningen in beeld.
Een fietstochtje voerde maandagmiddag 11 februari langs de kerk van Garmerwolde (gemeente Ten Boer). In het boek Groningen: gids voor cultuur en landschap van T. Hartman en F.C. Kornack (Bedum: Profiel, 1994) lezen we bij het lemma Garmerwolde o.a. het volgende:

"Garmerwolde is omstreeks 1200 ontstaan op een oeverwal in een laaggelegen veenmoeras. Tijdens de mideeleeuwem was een groot deel van de grond in en rond Garmerwolde in bezit van het nonnenklooster Germania in Thesinge. Het rond 1425 van Groningen naar Delfzijl gegraven Damsterdiep gaf Garmerwolde goede verbindingen. Toch is het nooit een aanzienlijke plaats geworden.

Bezienswaardigheden

Hervormde kerk

Van de kruiskerk is helaas het schip in 1859 gesloopt. Het romano-gotische koor en dwarspand dateren ongeveer van het derde kwart van de 13e eeuw. De rijk bewerkte gevels hebben nissen en ramen met kraalprofiel in twee zones, behalve aan de oostzijde waar de nissen tot de grond toe doorlopen. Opvallend is het siermetselwerk in allerlei patronen. De losstaande zadeldaktoren is mogelijk uit de 13e eeuw. In de kerk komen verschillende schilderingen voor uit het begin van de 16e eeuw. De kerk bezit een rijkgesneden preekstoel uit 1740 en een herengestoelte met het wapen van Julsing". (.....)

Kerk van Garmerwolde, gezien vanaf de aloude Stadsweg

(foto: 11-2-2008, 14:56)

De kerk vanaf het kerkhof gefotografeerd; de losstaande toren is nog in 2007 gerestaureerd; zo te zien kan het hoofdgebouw ook wel wat hulp gebruiken...

De gerestaureerde zadeldaktoren (Foto's: 11-02-2008, 13:55-14:56)

Wat hier verder opvalt zijn de vele grafschriften, of grafverzen, op het kerkhof. In het aardige boekje Wij hopen dat 't u goed mag gaan: grafverzen op de kerkhoven van Garmerwolde, Noorddijk en Middelbert van Harry de Olde en Reint Wobbes (Groningen: Omnia uitgevers, 2002; 2e en herz. dr.) lezen we: (.....) "Daarmee (zij het daarmee niet alleen) onderscheidt Groningen zich van de andere Nederlandse gewesten. Grafverzen komen weliswaar overal voor en vaak zijn ze van hoog gehalte, in geleerd Latijn of kunstig Nederlands gesteld, maar een overvloed als in Groningen treffen we nergens elders aan".

De schrijvers veronderstellen dan dat het feit dat deze grafverzen in sommige dorpen veel voorkomen en in andere (ook in Groningen) niet of nauwelijks, waarschijnlijk daaraan ligt dat men elkaar navolgde, "een voorbeeld aan elkaar nam". Verder schrijven ze dat de verzen meestal op de achterzijde van de zerken staan, maar dat korte verzen ook wel aan de voorkant worden aangetroffen.

Voor- en achterzijde van twee graftekens op het kerkhof van Garmerwolde(Uit: Wij hopen dat .... (p. 23)

Twee eigen foto's (11-2-2008, 14:05)

Je hoeft niet gelovig te zijn om dergelijke gebouwen (en hun omgeving!) te kunnen waarderen, meer nog: er zelfs wat van onder de indruk te raken!

Tenslotte (om de schakers onder de bezoekers gerust te stellen): de volgende bijdrage gaat weer 'gewoon' over schaken.....!