Schaken over de grens: Bakkeveen - BOB (vervolg)

De post van vrijdag 11 januari bevatte de opmerkelijke partij Hoogstra-Kroon uit de ontmoeting tussen de Friese schaakclubs Bakkeveen en BOB (Oenkerk), op 9 januari van dit jaar.

Alberts SchaakBlog prijst zich gelukkig daarna een mooi stukje proza van de zwartspeler (Jan Kroon) te hebben ontvangen, waarin hij zijn persoonlijke indrukken van die avond weergeeft, die niet alleen het schaken zelf betreffen, maar waarin ook de sfeer, ik zou bijna zeggen 'om het schaken heen', heel fraai onder woorden wordt gebracht.

Deze overpeinzingen volgen hieronder (met toestemming van de auteur).

Beste Albert,

............ Ik voel me erg vereerd, dat je m'n partij hebt geplaatst op je weblog. Tegelijkertijd ben ik er een beetje verlegen mee. Want ik heb zoveel slechte zetten gedaan! Ik sta er gekleurd op! En wat moeten jullie in Groningen wel niet denken van het Friese schaken? En misschien zelfs van de Friezen in het algemeen? Worden niet alle vooroordelen door zo'n partij bevestigd? En is het daardoor geen olie op het vuur van de eeuwenoude gevoeligheden tussen de beide provincies?
Om al deze persoonlijke en algemene redenen een kleine toelichting.

Omdat ik van alle clubgenoten de verste reis moest maken (Beetgumermolen-Bakkeveen = bijna 60 kilometer), vertrok ik reeds om 18.30 uur van huis. Mijn huisgenoten hadden gevraagd of ik alsjeblieft niet wat later kon vertrekken, want de afwas was gigantisch, en onze beide kinderen puberen, dus hebben dagelijks veel goede, langdurige gesprekken nodig. Maar ik was sterk en sprak met veel wijsheid: morgen is er weer een dag. Daarop rukte ik me los van m'n dierbare gezin. Vervolgens arriveerde ik om ongeveer zeven uur in het desolate Bakkeveen. Inderdaad, drie kwartier te vroeg. De schaakclub speelt er in de voetbalkantine, op zich een leuke combinatie. Maar die voetbalkantines liggen altijd een eind buiten het dorp, en begin januari hangt daar 's avonds slechts een diepe duisternis over de stille velden en is er geen levende ziel te bekennen. Enkele grauwe gebouwen doemden op, maar nergens brandde licht, en nergens bewoog iets. Waar moest ik nu heen? Zat ik wel goed? Het was een eenzame ervaring.

Gelukkig werd ik na een kwartiertje gered uit deze eenzaamheid door een vriendelijke mevrouw. Zij parkeerde haar auto naast me, stapte voorzichtig uit, monsterde in het donker mijn zachtmoedige maar trieste gezicht, en zei toen met veel mensenkennis: "U moet zeker schaken! Wat leuk, ik mag vanavond de koffie verzorgen! Kom maar met me mee!" Verwarmd door die woorden en vastbesloten minstens zes koppen koffie van haar te kopen, volgde ik haar blindelings.

Het was nog een mooi eindje lopen. Nadat de lichten in de kantine waren ontstoken, arriveerde al snel de eerste Bakkevener. Ook weer zo'n vriendelijke persoon. Met een plechtige handdruk wensten wij elkaar een goed nieuwjaar. Meteen daarop kwam een gezelschap van acht personen binnen. Ook deze acht gaf ik vriendelijk een hand, en we wensten elkaar het allerbeste toe voor 2008. Helaas bleek dit de toneelvereniging van Bakkeveen te zijn, maar ze konden mijn vriendelijkheid wel waarderen, geloof ik. Om mijn figuur te redden begon ik onmiddellijk met de schakende Bakkevener alle borden klaar te zetten, de stukken erop, de klokken goed, en toen was het kwart voor acht, en kwamen alle anderen binnen.

Mijn tegenstander was ook weer zo'n aardige, vriendelijke man. Ik vermoedde dat hij eveneens een beetje nerveus was, want met trillende hand deed hij z'n eerste zet: 1.d2-d3. Trilde z'n hand zo, dat hij de pion te vroeg losliet? Had hij de kracht niet, om de pion één veld verder te verplaatsen? Medelijden en sympathie welden op in m'n hart. Ondertussen dronk ik de ene na de andere kop koffie. Toen ik de blunder: 23...Td8xd5 speelde, begon m'n tegenstander een beetje te mompelen. Ik verstond: "wat knap, wat knap, dat je dat hebt gezien!" En: "You got me, you got me!" Helaas bleek hij mij te pakken te hebben, zoals blijkt uit de partij. Maar ik weet zeker, dat hij niet zei: I got you, I got you. Interessant is wel de vraag: was mijn tegenstander misschien leraar Engels? Of hield hij veel van Amerikaanse politiefilms? Waarom sprak hij geen gewoon Nederlands, of eventueel Fries? Na afloop durfde ik het niet meer te vragen.

Toen ik een kwartier later inmiddels totaal verloren stond, (rond de 28ste zet), ving ik andere woorden op, nu van m'n teamgenoten: ''Heb je die partij van Jan Kroon gezien?'' "Ach man, praat me er niet van, het is me veel te laat, ik wil naar huis, ik heb er schoon genoeg van, laat hij alsjeblieft ophouden, we moeten nog weer zo'n eind terug in de auto...''. Deze woorden deden een onheilig vuur in me oplaaien. Natuurlijk, het was inmiddels 11.20 uur, en er was nog maar één andere partij gaande, maar van veel teamgeest getuigde het gesprekje van m'n vrienden niet. Ik had net willen opgeven, maar uit boosheid ben ik blijven doorspelen...

Beste Albert, kun je nu een beetje beter begrijpen, waarom ik zoveel onbegrijpelijke zetten heb gedaan? En dat het dus niks te maken heeft met de oude verschillen tussen Groningers en Friezen? Vaak zeggen mensen: "Jan, jij bent een gevoelige natuur". Ik weet niet wat ik daar precies van moet denken.
Maar deze avond was overduidelijk te emotioneel voor me. Zoveel vriendelijke mensen, zoveel onzekerheid, schaamte, boosheid, zorgen thuis, verantwoordelijkheid, eenzaamheid, vrienden die je verraden, Engelstalige insinuaties... Je hoeft geen psycholoog te zijn, om aan te voelen, dat normaal schaken in zulke omstandigheden onmogelijk is!

Met hartelijke groet,
Jan Kroon